Uluslararasılaşma
Uluslararasılaşma Politikası
Akademik bilginin yanı sıra, sosyal ve kültürlerarası yetenek ve tutumlar ile çok dillilik gibi birçok unsur iş hayatında mezunların rekabet gücünü artırmaktadır. Bunun yanı sıra, uluslararası işbirlikleri sayesinde bir çok alanda araştırma maliyetlerinin azaldığı ve uzmanlığın getirdiği know-how ile daha başarılı sonuçlar elde edildiği de görülmektedir. Gerek kurumlara gelir oluşturması gerekse ülkelerin ekonomisine katkısı bakımından yüksek öğretim sistemindeki yabancı öğrenciler önem arz etmektedir.
Özellikle bilişim teknolojilerinin giderek artan kullanımı sınırlar ötesi eğitimi kolaylaştırırken ülkelerin yükseköğretim alanındaki etkisini de azaltmaktadır. Bir diğer deyişle, yükseköğretimde küreselleşme sürecinin bir parçası olarak ülkelerden ziyade dijitalizasyonu, öğrenci ve öğretim üyesi hareketliliğini ve mezunların enternasyonal yeterlilikleri kazanmasını önceliklendiren yükseköğretim kurumlarının uluslararasılaşma sürecinde öne çıktığı gözlenmektedir.
Küreselleşme; insanların, bilginin, kültürlerin, fikirlerin ve teknolojinin sınırlar ötesine akışını sağlayan birbirine bağlı ve bağımlı bir dünyanın oluşturulmasını sağlamaktadır. Küreselleşme ve uluslararasılaşma arasındaki yakın ilişki dikkate alındığında, küreselleşmenin sınır tanımaması ve rekabete dayalı yapısı ile uluslararasılaşmayı etkileyen bir unsur olduğu söylenebilir. Ayrıca uluslararasılaşma, küreselleşme sürecinin sonucu olarak ekonomik, sosyal ve kültürel bir takım oluşum ve değişimlerin etkisinde kalma durumunu yansıtmaktadır.
Yükseköğretimde uluslararasılaşma ile kastedilen, bir kurumun eğitim-öğretim, araştırma–geliştirme ve toplumsal katkı fonksiyonlarına uluslararası ya da kültürlerarası boyut entegre etme sürecidir. Ancak, her kuruma uyan tek tip veya formüle dayalı bir uluslararasılaşma politikası arayışında bulunulmamalıdır. Bu açıdan bakıldığında uluslararasılaşma politikası; bir kurumun; eğitim-öğretim, araştırma–geliştirme ve toplumsal katkı fonksiyonlarını uluslararası anlayışla bütünleştirme sürecinde izlediği yaklaşım olarak tanımlanabilir.
Uluslararasılaşma sürecini başlatmak için iki temel konunun netleştirilmesi gerekmektedir:
1. Uluslararasılaşmaya başlanacak birimin (program, bölüm, fakülte ya da üniversitenin tamamı) belirlenmesi
2. Uluslararasılaşma boyutunun (müfredat, öğrenci mobilitesi, akademik mobilite, araştırma geliştirme faaliyetlerine yönelik işbirlikleri veya bunların bir kısmının bir arada yapılması) belirlenmesi ve önceliklendirilmesi.
Uluslararasılaşma politikasının oluşturulması sürecinin başında Kurum, hangi uluslararasılaşma modelini benimseyeceğine de karar vermelidir.
Uluslararasılaşma modellerine örnek olarak;
ortak program ve müfredatlar geliştirme gibi uygulamaları içeren akademik ortaklık modeli,
yurtdışında fiziksel varlık oluşturmaya dayalı uluslararası kampüs modeli,
yurtdışından öğrenci, araştırmacı ve öğretim üyesi getirmeye odaklanan uluslararasılaşmada ithalat modeli ve
yurtdışına öğrenci, araştırmacı ve öğretim üyesi göndermeye dayalı uluslararasılaşmada ihracat modeli verilebilir.
NOT:
Uluslararasılaşma politikasının bir odağının bulunması gerekmektedir. Bununla birlikte, uluslararasılaşma hedeflerinin her üç fonksiyonla da (eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve topluma katkı) bütünleştirilmesi yerinde olacaktır.
UYARI:
Her kuruma uyan tek tip veya formüle dayalı bir uluslararasılaşma politikası arayışında bulunulmamalıdır. Her kurum kendi kaynakları ve yetkinliklerini dikkate alarak Uluslararasılaşma politikasını belirlemelidir. Uluslararasılaşma eylem planı her kurumun kendi çevresi ile ilgilidir.
Bir kurum uluslararasılaşma politikasını belirlerken:
öğrenci hareketliliği,
akademisyen hareketliliği,
ortak akademik programların oluşturulması,
araştırma ve geliştirmede ortaklık gibi bazı konuları göz önünde bulundurmalıdır.
UYARI:
Karşılıklı işbirlikleri üzerine inşa edilen uluslararasılaşma politikalarının, sosyal ve kültürel bütünleşme ile yükümlülükleri de beraberinde getirebileceği gerçeği dikkate alınmalıdır.
Kurum uluslararasılaşma politikasını yazarken aşağıdaki unsurlara yer verebilir:
ülkenin beşeri sermayesinin gelişimine katkıda bulunma,
ülke ekonomisine katkı sağlama,
kültürel çeşitliliği sağlama,
uluslararası işbirlikleri sayesinde farklı ve çok yönlü jeopolitik ve ekonomik ilişkiler geliştirme yoluyla ülkenin rekabet gücünü artırma,
ülkenin itibarını olumlu yönde geliştirme,
kurumun kendisi için yeni gelir kaynakları oluşturma,
kurumun uluslararası rekabet gücünü çeşitli sıralamalarda üst seviyelere çıkmak sureti ile artırma,
araştırma-geliştirme alanında uzmanlık alanlarında en iyi araştırmacıları ülkeye çekerek kurumun ve ülkenin uluslararası rekabet gücünü artırma,
araştırma-geliştirme alanında üst-düzey geniş kapsamlı ve bütçeli projelere ev sahipliği yapma.
Uluslararasılaşma politikasına bağlı stratejiler oluşturulurken ise aşağıdaki unsurlara değinilmesi faydalı olacaktır:
uluslararası işbirliklerinin teşvik edilmesi (MoA/MoU-uzlaşı/mutabakat belgeleri imzalama vb gibi),
çift derece veren (dual-degree) program anlaşmaları yapma,
öğrenci ve akademisyen mobilitesi sağlama,
öğrencilere dönem bazlı olarak farklı yabancı kurumda eğitim alma imkanı sunma,
bölgesel araştırma merkezleri oluşturma,
kültürel farklılıkları kapsayacak dersleri müfredata ekleme,
uluslararası kongre/konferans ve zirveler düzenlemek ve buralara alanının öncülerini davet etme,
yutdışında çeşitli fuar ve organizasyonlara katılarak yabancı öğrenci ve akademisyeni kuruma çekme amaçlı tanıtım & pazarlama faaliyetlerinde bulunma,
öğrencilere yönelik sunulan hizmetleri belirleme, geliştirme ve çeşitlendirme (yabancı dilde eğitim ve danışmanlık, yerleşkelerde yabancı dilde yönlendirmeler, öğrenci işlerinde yabancı dil bilen personel istihdamı vb. gibi).
UYARI:
Uluslararasılaşmanın önünde kültürel farklılıklar, maliyetler, burs imkanlarının yetersizliği, yeterliliklerin tanınmaması, kredi sistemi farklılıkları gibi bazı engeller de bulunmaktadır. Uluslararasılaşma politikasına bağlı stratejileri oluştururken bu sorunların çözümüne de odaklanmak gerekecektir.
NOT:
Uluslararasılaşmanın başarılı olması için güçlü liderlik, katılımcılık, temel fonksiyonlarda (eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve topluma katkı) bütünleşik eylem planı ve ilke ve standartların oluşturulması gerekmektedir.
Uluslararasılaşma Stratejisi ve Hedefleri
Uluslararasılaşma stratejisi, kurumun stratejik planında belirttiği ana stratejisine ulaşmak (katkı sağlamak) üzere uluslararasılaşma esaslı olarak belirlediği stratejiyi ifade etmektedir.
Uluslararasılaşma Bağlamındaki Kaynaklar
Yükseköğretim kurumunun öncelikle uluslararasılaşmayı bir stratejik hedef olarak belirlemiş olması ve bu yönde finansal kaynak, insan gücü (akademik ve idari), uluslararası paydaş çeşitliliği ve yurt içi ve yurt dışı fon girişini sağlayacak araştırma projelerini zenginleştirmesi beklenir. Aynı şekilde uluslararası tanınırlığın artmasıyla yabancı öğrenci sayı ve oranlarının yükselmesi beklenir.
Uluslararasılaşma Performansının İzlenmesi ve İyileştirilmesi
Yükseköğretim kurumunun, stratejik hedef olarak belirlemiş olduğu uluslararasılaşmaya yönelik finansal kaynak, insan gücü (akademik ve idari), uluslararası paydaş çeşitliliği ve yurt içi ve yurt dışı fon girişini sağlayacak araştırma projelerini zenginleştirmesi beklenir.
Akademik bilginin yanı sıra, sosyal ve kültürlerarası yetenek ve tutumlar ile çok dillilik gibi birçok unsur iş hayatında mezunların rekabet gücünü artırmaktadır. Bunun yanı sıra, uluslararası işbirlikleri sayesinde bir çok alanda araştırma maliyetlerinin azaldığı ve uzmanlığın getirdiği know-how ile daha başarılı sonuçlar elde edildiği de görülmektedir. Gerek kurumlara gelir oluşturması gerekse ülkelerin ekonomisine katkısı bakımından yüksek öğretim sistemindeki yabancı öğrenciler önem arz etmektedir.
Özellikle bilişim teknolojilerinin giderek artan kullanımı sınırlar ötesi eğitimi kolaylaştırırken ülkelerin yükseköğretim alanındaki etkisini de azaltmaktadır. Bir diğer deyişle, yükseköğretimde küreselleşme sürecinin bir parçası olarak ülkelerden ziyade dijitalizasyonu, öğrenci ve öğretim üyesi hareketliliğini ve mezunların enternasyonal yeterlilikleri kazanmasını önceliklendiren yükseköğretim kurumlarının uluslararasılaşma sürecinde öne çıktığı gözlenmektedir.
Küreselleşme; insanların, bilginin, kültürlerin, fikirlerin ve teknolojinin sınırlar ötesine akışını sağlayan birbirine bağlı ve bağımlı bir dünyanın oluşturulmasını sağlamaktadır. Küreselleşme ve uluslararasılaşma arasındaki yakın ilişki dikkate alındığında, küreselleşmenin sınır tanımaması ve rekabete dayalı yapısı ile uluslararasılaşmayı etkileyen bir unsur olduğu söylenebilir. Ayrıca uluslararasılaşma, küreselleşme sürecinin sonucu olarak ekonomik, sosyal ve kültürel bir takım oluşum ve değişimlerin etkisinde kalma durumunu yansıtmaktadır.
Yükseköğretimde uluslararasılaşma ile kastedilen, bir kurumun eğitim-öğretim, araştırma–geliştirme ve toplumsal katkı fonksiyonlarına uluslararası ya da kültürlerarası boyut entegre etme sürecidir. Ancak, her kuruma uyan tek tip veya formüle dayalı bir uluslararasılaşma politikası arayışında bulunulmamalıdır. Bu açıdan bakıldığında uluslararasılaşma politikası; bir kurumun; eğitim-öğretim, araştırma–geliştirme ve toplumsal katkı fonksiyonlarını uluslararası anlayışla bütünleştirme sürecinde izlediği yaklaşım olarak tanımlanabilir.
Uluslararasılaşma sürecini başlatmak için iki temel konunun netleştirilmesi gerekmektedir:
1. Uluslararasılaşmaya başlanacak birimin (program, bölüm, fakülte ya da üniversitenin tamamı) belirlenmesi
2. Uluslararasılaşma boyutunun (müfredat, öğrenci mobilitesi, akademik mobilite, araştırma geliştirme faaliyetlerine yönelik işbirlikleri veya bunların bir kısmının bir arada yapılması) belirlenmesi ve önceliklendirilmesi.
Uluslararasılaşma politikasının oluşturulması sürecinin başında Kurum, hangi uluslararasılaşma modelini benimseyeceğine de karar vermelidir.
Uluslararasılaşma modellerine örnek olarak;
ortak program ve müfredatlar geliştirme gibi uygulamaları içeren akademik ortaklık modeli,
yurtdışında fiziksel varlık oluşturmaya dayalı uluslararası kampüs modeli,
yurtdışından öğrenci, araştırmacı ve öğretim üyesi getirmeye odaklanan uluslararasılaşmada ithalat modeli ve
yurtdışına öğrenci, araştırmacı ve öğretim üyesi göndermeye dayalı uluslararasılaşmada ihracat modeli verilebilir.
NOT:
Uluslararasılaşma politikasının bir odağının bulunması gerekmektedir. Bununla birlikte, uluslararasılaşma hedeflerinin her üç fonksiyonla da (eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve topluma katkı) bütünleştirilmesi yerinde olacaktır.
UYARI:
Her kuruma uyan tek tip veya formüle dayalı bir uluslararasılaşma politikası arayışında bulunulmamalıdır. Her kurum kendi kaynakları ve yetkinliklerini dikkate alarak Uluslararasılaşma politikasını belirlemelidir. Uluslararasılaşma eylem planı her kurumun kendi çevresi ile ilgilidir.
Bir kurum uluslararasılaşma politikasını belirlerken:
öğrenci hareketliliği,
akademisyen hareketliliği,
ortak akademik programların oluşturulması,
araştırma ve geliştirmede ortaklık gibi bazı konuları göz önünde bulundurmalıdır.
UYARI:
Karşılıklı işbirlikleri üzerine inşa edilen uluslararasılaşma politikalarının, sosyal ve kültürel bütünleşme ile yükümlülükleri de beraberinde getirebileceği gerçeği dikkate alınmalıdır.
Kurum uluslararasılaşma politikasını yazarken aşağıdaki unsurlara yer verebilir:
ülkenin beşeri sermayesinin gelişimine katkıda bulunma,
ülke ekonomisine katkı sağlama,
kültürel çeşitliliği sağlama,
uluslararası işbirlikleri sayesinde farklı ve çok yönlü jeopolitik ve ekonomik ilişkiler geliştirme yoluyla ülkenin rekabet gücünü artırma,
ülkenin itibarını olumlu yönde geliştirme,
kurumun kendisi için yeni gelir kaynakları oluşturma,
kurumun uluslararası rekabet gücünü çeşitli sıralamalarda üst seviyelere çıkmak sureti ile artırma,
araştırma-geliştirme alanında uzmanlık alanlarında en iyi araştırmacıları ülkeye çekerek kurumun ve ülkenin uluslararası rekabet gücünü artırma,
araştırma-geliştirme alanında üst-düzey geniş kapsamlı ve bütçeli projelere ev sahipliği yapma.
Uluslararasılaşma politikasına bağlı stratejiler oluşturulurken ise aşağıdaki unsurlara değinilmesi faydalı olacaktır:
uluslararası işbirliklerinin teşvik edilmesi (MoA/MoU-uzlaşı/mutabakat belgeleri imzalama vb gibi),
çift derece veren (dual-degree) program anlaşmaları yapma,
öğrenci ve akademisyen mobilitesi sağlama,
öğrencilere dönem bazlı olarak farklı yabancı kurumda eğitim alma imkanı sunma,
bölgesel araştırma merkezleri oluşturma,
kültürel farklılıkları kapsayacak dersleri müfredata ekleme,
uluslararası kongre/konferans ve zirveler düzenlemek ve buralara alanının öncülerini davet etme,
yutdışında çeşitli fuar ve organizasyonlara katılarak yabancı öğrenci ve akademisyeni kuruma çekme amaçlı tanıtım & pazarlama faaliyetlerinde bulunma,
öğrencilere yönelik sunulan hizmetleri belirleme, geliştirme ve çeşitlendirme (yabancı dilde eğitim ve danışmanlık, yerleşkelerde yabancı dilde yönlendirmeler, öğrenci işlerinde yabancı dil bilen personel istihdamı vb. gibi).
UYARI:
Uluslararasılaşmanın önünde kültürel farklılıklar, maliyetler, burs imkanlarının yetersizliği, yeterliliklerin tanınmaması, kredi sistemi farklılıkları gibi bazı engeller de bulunmaktadır. Uluslararasılaşma politikasına bağlı stratejileri oluştururken bu sorunların çözümüne de odaklanmak gerekecektir.
NOT:
Uluslararasılaşmanın başarılı olması için güçlü liderlik, katılımcılık, temel fonksiyonlarda (eğitim-öğretim, araştırma-geliştirme ve topluma katkı) bütünleşik eylem planı ve ilke ve standartların oluşturulması gerekmektedir.
Uluslararasılaşma Stratejisi ve Hedefleri
Uluslararasılaşma stratejisi, kurumun stratejik planında belirttiği ana stratejisine ulaşmak (katkı sağlamak) üzere uluslararasılaşma esaslı olarak belirlediği stratejiyi ifade etmektedir.
Uluslararasılaşma Bağlamındaki Kaynaklar
Yükseköğretim kurumunun öncelikle uluslararasılaşmayı bir stratejik hedef olarak belirlemiş olması ve bu yönde finansal kaynak, insan gücü (akademik ve idari), uluslararası paydaş çeşitliliği ve yurt içi ve yurt dışı fon girişini sağlayacak araştırma projelerini zenginleştirmesi beklenir. Aynı şekilde uluslararası tanınırlığın artmasıyla yabancı öğrenci sayı ve oranlarının yükselmesi beklenir.
Uluslararasılaşma Performansının İzlenmesi ve İyileştirilmesi
Yükseköğretim kurumunun, stratejik hedef olarak belirlemiş olduğu uluslararasılaşmaya yönelik finansal kaynak, insan gücü (akademik ve idari), uluslararası paydaş çeşitliliği ve yurt içi ve yurt dışı fon girişini sağlayacak araştırma projelerini zenginleştirmesi beklenir.